04 July 2012

Περμακουλτούρα χωρίς ζωικές εισροές (Veganic)

Η veganic καλλιέργεια είναι τόσο παλιά όσο και ο veganism. Ήδη από το ξεκίνημα το 1944 οι θεμελιωτές του veganism έθεσαν τον στόχο της διαφύλαξης της υγείας και της γονιμότητας του εδάφους και επεδίωξαν μιαν άλλη καλλιέργεια η οποία, τιμώντας το vegan ιδεώδες δεν έχει καθόλου ζωικές εισροές και της οποίας οι μέθοδοι μιμούνται την φυσική καλλιέργεια. Η καλλιέργεια αυτή ονομάστηκε Veganic.

Το ζήτημα λοιπόν της παραγωγής τροφής (φυτικής στην προκειμένη περίπτωση) είναι κεντρικό στον veganism και η καλλιέργεια στοχεύει στην αειφορία, στην αφθονία και στην διατροφική ασφάλεια, συμβαδίζοντας σε γενικές γραμμές με τις προτάσεις άλλων  πρωτοπόρων ιδεών στον χώρο της καλλιέργειας (φυσική καλλιέργεια και περμακουλτούρα). Όμως η veganic καλλιέργεια είναι ένα βήμα παραπέρα και μια καλλιέργεια ιδανική μιας και όλοι πλέον οι συμβαλλόμενοι (άνθρωποι, ζώα, οικοσύστημα) συνυπάρχουν αρμονικά και δίκαια στην διαδικασία.

Η Helen Atthowe είναι μια έμπειρη veganic καλλιεργήτρια η οποία δείχνει στην πράξη πως αυτή η καλλιέργεια μπορεί να συνδυάζει τα φαινομενικά ασυνδύαστα: την μη εκμετάλλευση των ζώων, την αειφορία, την υψηλή απόδοση και ποιότητα και την μετατροπή των γεωργικών εκτάσεων σε πλούσια οικοσυστήματα όπου η βιοποικιλότητα είναι ευπρόσδεκτη να υπάρχει και να ευημερεί.

Στο βίντεο (ελληνικοί υπότιτλοι) που ακολουθεί μας δείχνει τι σημαίνει στη πράξη veganic περμακουλτούρα.


Το παρακάτω κείμενο είναι από την ιστοσελίδα της Helen Atthowe και περιγράφει λεπτομερέστερα την εμπειρία της.

Ένα μονοπάτι στην Veganic περμακουλτούρα
Από την Βιολογική στην Veganic και παραπέρα ....

Ήμουν βιοκαλλιεργήτρια όταν τα βιολογικά ήταν άγνωστα. Το 1988, κατάφερα τη μετάβαση 800 στρεμμάτων με 9 λαχανικά και φρούτα από καλλιέργεια ολοκληρωμένης διαχείρισης των επιβλαβών οργανισμών σε πιστοποιημένη βιολογική. Όταν η οργανική έγινε της μόδας, είχα μετακινηθεί στη γεωργική οικολογία, με την κάλυψη της βιοποικιλότητας και του εδάφους (ζωντανά προστατευτικά στρώματα  και χλωρή λίπανση) με δική μου φάρμα στη Μοντάνα.

Το 2004 δούλευα σε μια πιο μόνιμη οργανική γεωργία χρησιμοποιώντας τεχνικές καλλιέργειας συντήρησης που μειώνουν την άροση, και πειραματιζόμουν με οργανική καλλιέργεια μη άροσης. Το ονόμασα αγρο-οικολογία.

Τώρα η εστίασή μου πάει πάλι πιο πέρα, πέρα από την οικολογία και τη βιολογική καλλιέργεια στην veganic καλλιέργεια η οποία σημαίνει μόνιμη κάλυψη του εδάφους.

Η Veganic περμακουλτούρα είναι ο τρόπος μου να τιμήσω όλα τα έμβια όντα και να καλλιεργώ με μια ασυμβίβαστη προσπάθεια που θα κρατά όλα τα όντα στη ζωή και σε ανάπτυξη. Η Veganic περμακουλτούρα είναι η θέληση να εξισορροπήσω την ύπαρξή μου με τον φυσικό κόσμο. Αυτό σημαίνει τον σεβασμό του θεμελιώδους δικαιώματος της ζωής για όλα τα όντα, από τους μικροοργανισμούς του εδάφους τους οποίους προσπαθώ να μην ενοχλώ με το όργωμα, τα πουλιά, τις πεταλούδες, και τα έντομα τα οποία δεν δηλητηριάζω με εντομοκτόνα, τα ζιζάνια που δεν σκοτώνονται με ζιζανιοκτόνα, και τα ζώα που δεν σκοτώνονται για τροφή.

Έφτασα σ’ αυτό το όραμα στη Βρετανική Κολομβία, μετά από μια μέρα στο θερμοκήπιο φροντίζοντας τα φυτά. Στο δρόμο της επιστροφής στο σπίτι, τραγούδησα στα θαλάσσια λιοντάρια και βρυχήθηκα μαζί τους. Χόρεψα στα ψηλά βράχια με τις ποώδεις κορυφές και αισθάνθηκα τα βρύα ιερά κάτω από τα πόδια μου. Τι άλλο χρειάζεται για να με διδάξει και να με παρακινήσει για να ξυπνώ καθημερινά με σκοπό να υπηρετώ τον φυσικό κόσμο και όλους τους οργανισμούς σε αυτόν; Τότε είδα το βίντεο Γήινοι (Earthlings) και η διαδρομή μου ήταν σαφής.

Έτσι, προσπαθώ να δημιουργήσω έναν veganic δασόκηπο με βάση τη λειτουργία των δασικών οικοσυστημάτων, γεμάτο αιωνόβια ως επί το πλείστον, τοπικά, και μη ενδημικά φυτά, με αρκετή ποικιλία και δομή για να είναι σπίτι για την άγρια ζωή, ενώ ταυτόχρονα παράγει τροφή για ανθρώπους και μη ανθρώπους, που συνυπάρχουν μαζί με ελάχιστη σύγκρουση. Τα ζώα δεν χρησιμοποιούνται σε αυτό το σύστημα, για τροφή ή για την κοπριά. Περιπλανώνται μέσα από αυτό και εντάσσονται μέσα του ως επικονιαστές, βιολογικοί διαχειριστές, ή παροχείς υπηρεσιών, και καταναλωτές.

Όλη η τροφή και η θρέψη προέρχεται από φρούτα, ξηρούς καρπούς, λαχανικά, φασόλια και δημητριακά. Τα δημητριακά καλλιεργούνται σε μια ποικίλη πολυκαλλιέργεια με όσπρια και βότανα ανθοφορίας.

Η Veganic περμακουλτούρα δεν είναι μια δίαιτα ή ένας κήπος για όλους, αλλά εγώ ήθελα να είναι! Ο Michael Pollan, στο Δίλημμα του παμφάγου, θεωρεί την vegan διατροφή περισσότερο εξελιγμένη, αλλά μη πρακτική. Τα τελευταία 17 χρόνια, πολλοί βιοκαλλιεργητές έχουν σχολιάσει το ελάχιστο όργωμα μου και το ζωντανό αχυρόστρωμα ως μη πρακτικό σύστημα, αν και οι αποδόσεις και η ποιότητα μου συναγωνίζονται αυτές των περισσότερων βιολογικών εκμεταλλεύσεων της χώρας και μερικές από τις μεθόδους τώρα χρησιμοποιούνται από το μεγαλύτερο βιολογικό αγρόκτημα στο Κολοράντο. Ως εκ τούτου, η veganic περμακουλτούρα με εξάρτηση από την δασοκαλλιέργεια καταλήγει να θεωρείται εκθετικά ανέφικτη! Ναι, συμφωνώ, δεν είναι πρακτική, εάν κάποιος έχει μια πολύ, πολύ εστιασμένη νοοτροπία. Ίσως τα 17 χρόνια μου με πειράματα αγρο-οικολογίας και τα βίντεο θα σας μιλήσουν ακόμα και αν η veganic περμακουλτούρα δεν το καταφέρει. Η Αγρο-οικολογία είναι ένα όμορφο βήμα στο μονοπάτι που πήρα.


Λαχανάκια Βρυξελών χωρίς όργωμα
Εικόνα από
veganicpermaculture.com

Δασοκηπουρική

Για μένα, τα δάση, η δασοκηπουρική έχει οικολογικό νόημα και η vegainc περμακουλτούρα έχει αίσθηση της ηθικής. Περίπου τριάντα τοις εκατό της επιφάνειας της γης καλύπτεται από δάση της εύκρατης ζώνης. Όταν οι άνθρωποι κόβουν τα δάση για ξύλο και για να καθαρίσουν τη γη για χωράφια σιτηρών και βοσκοτόπων, υπάρχει συχνά η διάβρωση, η απώλεια του εδάφους, η υποβάθμιση του εδάφους, και σίγουρα μια τεράστια μείωση της φυτικής, ζωικής, αμφίβιας, μικροβιακής, και εντομολογικής βιοποικιλότητας. Πολλοί άνθρωποι στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη σχεδιάζουν και δημιουργούν τώρα δασόκηπους, που βασίζονται σε φρουτόδεντρα και φυτά του δάσους του βόρειου ημισφαίριου, όπως τα κεράσια, τα βερίκοκα, τις άγριες και καλλιεργούμενες ποικιλίες δαμάσκηνων, τα αχλάδια, τα μήλα, τα μούρα, τους λωτούς, τα καρύδια, τα καρύδια πεκάν, τα αμύγδαλα, και τα κάστανα.

Κλείστε τα μάτια σας και περιπλανηθείτε σε αυτό το όραμα: μικροί και μεγάλοι καρποφόροι θάμνοι, όπως τα σμέουρα, τα βατόμουρα, τα μούρα, οι άγριες και οι καλλιεργούμενες ποικιλίες σταφίδας, οι καρποί  των διάφορων άλλων τύπων μούρων, τα σύκα, και τα φουντούκια να μπερδεύονται μέσα στα κενά των φρουτόδεντρων και των καρπόδεντρων. Ιθαγενή αγριολούλουδα, άγρια βρώσιμα χόρτα (όπως τσουκνίδα), πολυετή ποώδη φυτά, βρώσιμα μανιτάρια, λαχανικά ετήσια και πολυετή λαχανικά, όπως αγκινάρες Ιερουσαλήμ, καλύπτουν και σκιάζουν το έδαφος. Αμπέλια σκαρφαλώνουν στα δέντρα και θάμνοι με φρούτα όπως ακτινίδια, σταφύλια, και πασσιφλόρες(passionflower), κρεμαστά κάτω από το φύλλωμα. Πρόκειται για μια 3-όροφη δομή παρά για μια γεωργία όλων σε ένα επίπεδο, όπως τα χωράφια με τα δημητριακά ή τη ντομάτα. Το κύριο μέρος του κήπου είναι τα δέντρα και οι θάμνοι, με εδαφοκάλυψη από βρώσιμες ρίζες, φύλλα, και τα ετήσια φρουτοφόρα φυτά.

Υπάρχουν τόσες πολλές λύσεις και επιλογές όταν σταμάτησα να σκέφτομαι με τους στενούς όρους της συμβατικής παραγωγής τροφίμων και των μονοκαλλιεργειών που καλλιεργούμε σε όλο τον κόσμο: καλαμπόκι, σιτάρι, ρύζι, και ευθείες σειρές λαχανικών και φρούτων, που περιβάλλονται από ακάλυπτο, γυμνό έδαφος!

Πολλά δέντρα και θάμνοι από το συμβατικό οργανικό περιβόλι μου και τις ιθαγενείς δενδροστοιχίες τα πάνε καλά στον δασόκηπο.

Μερικά από τα νέα είδη για τον δασόκηπό μου περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Ο Eleagnus multiflora είναι ένα εγγενής θάμνος της Ασίας, ο οποίος είναι ξάδελφος σε έναν από τους αγαπημένους μου παραποτάμιους θάμνους, ιθαγενείς εδώ στα βορειοδυτικά. Τα μούρα είναι μια καλή πηγή απαραίτητων λιπαρών οξέων, ασυνήθιστο για ένα φρούτο. Τα μούρα μπορούν να γίνουν πουρέ και να αλειφτούν (όπως το βούτυρο ή το επεξεργασμένο vegan υποκατάστατο που γίνεται από φυτικά έλαια). Υπάρχει κάποια ένδειξη ότι αυτό το φυτό μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξη του καρκίνου στα ζώα και τον άνθρωπο.

Υπάρχουν τουλάχιστον 8 είδη μουριάς από όλο τον κόσμο και την βόρεια Αμερική, που θα μπορούσαν να μεγαλώσουν στον κήπο μου. Μια ποικιλία μαύρου μούρου (Morus nigra) από την Νοτιοδυτική Ασία παράγει μούρα 12 πόντων και πολλά κιλά φρούτων ανά δέντρο. Με αυτή την ποικιλομορφία, τον όγκο και τα αρκετά δέντρα που φυτεύτηκαν από κάθε είδος, θα μπορείτε να θρέψετε τους ανθρώπους και την άγρια ζωή, χωρίς συγκρούσεις. Κηπουρική της συναίνεσης μεταξύ των αισθανόμενων όντων!

Υπάρχουν 2 είδη λωτών που μπορούν να μεγαλώσουν στον κήπο μου, όπως ένα ιαπωνικό είδος με μια ποικιλία που ονομάζεται Saijo που παράγει τα μικρά, γλυκά, φρούτα σε ένα δέντρο μεσαίου ύψους. Είναι φυτό σκληραγωγημένο στο κρύο. Ο Αμερικανικός λωτός (Diospyros virginiana) είναι ενδημικό στα ανατολικά των ΗΠΑ και είναι υψηλότερος σε θρεπτικά συστατικά όπως η βιταμίνη C και το ασβέστιο από τον ιαπωνικό. Δεν υπάρχει καμία ανάγκη να ζητάτε από τις αγελάδες να παράγουν γαλακτοκομικά προϊόντα για μας, αφού μπορούμε να πάρουμε το ασβέστιο από τα φρούτα, τους ξηρούς καρπούς και τα λαχανικά.

Περισσότερα για την veganic καλλιέργεια στην ιστοσελίδα της Helen Atthowe: